Sabti, Luulyo 19, 2025 (HOL) - Duqeymo xooggan oo ay maanta Israa’iil ka geysatay Marinka Qasa ayaa sababay dhimashada ugu yaraan 90 qof oo Falastiiniyiin ah, sida ay sheegayaan ilo caafimaad iyo goobjoogayaal ku sugan gudaha Marinka. Weerarradaas oo ka dhacay goobo kala duwan, ayaa si gaar ah u saameeyay magaalada Rafah, halkaas oo 36 qof lagu dilay xilli ay saf ugu jireen helista raashin gargaar ah.
Wararka ayaa tilmaamaya in dadka la dilay badankood ay ahaayeen haween, caruur iyo waayeel aan waxba galabsan oo ku sugnaa meelaha ay hay’adaha samafalku ku qaybiyaan raashinka. Israa’iil ayaa sii wada duqeymaheeda iyada oo sheegaysa inay badhtilmaameedsanayso dagaalyahannada Xamaas, balse weeraradaas ayaa inta badan saameeya dadka rayidka ah ee aan hubaysnayn.
Hay’adda Cunnada Adduunka ee WFP ayaa sheegtay in kumannaan Falastiiniyiin ah ay hadda ku sugan yihiin heerkii ugu sarreeyay ee halis macluuleed. Sida laga soo xigtay hay’adda, saddexdii qof ee Qasa jooga midkood ayaa sheegay inuusan wax cunin maalmo xidhiidh ah, taasoo muujinaysa heerka ba’an ee ay gaadhay gaajada dadka ku jira go'doominta Israa’iil.
WFP waxay sidoo kale ka digtay in haddii aan si degdeg ah loo oggolaan gargaarka bini’aadantinimo, ay Qasa geli doonto xaalad macluul rasmi ah, taasoo noqon doonta tii ugu xumeyd ee soo marta gobolkaas tan iyo qarnigii la soo dhaafay. WFP iyo hay’ado kale oo caalami ah ayaa baaqyo isdaba joog ah u diraya beesha caalamka si loo helo xal degdeg ah.
Xamaas ayaa shaacisay in Israa’iil ay diidday heshiis xabbad-joojin ah oo ay u soo gudbiyeen, kaasoo ay ku jirtay sii daynta dhammaan maxaabiista wali lagu hayo gudaha Qasa. Xamaas ayaa ku eedaysay Israa’iil inaysan rabin xal nabadeed, isla markaana ay door bidayso in colaadda la sii wado.
Afhayeen u hadlay Xamaas ayaa sheegay in haddii heshiis la waayo, ay diyaar u yihiin dagaal dheer oo xanuun badan. “Waxaan diyaar u nahay in dagaalku muddo qaato, haddii taas ay tahay waxa ku qasbaya Israa’iil inay wax ka beddesho mowqifkeeda,” ayuu yidhi.
Dagaalka ay Israa’iil ku qaaday Qasa tan iyo weerarkii 7-dii Oktoobar 2023 ayaa sababay dhimashada ugu yaraan 58,765 Falastiiniyiin ah, halka dhaawacyadu gaadhayaan 140,485 qof. Dhinaca Israa’iil, weerarkii Xamaas qaaday ee ku caan baxay 7 October ayaa lagu dilay 1,139 qof, iyadoo in ka badan 200 qofna la afduubtay.
Xaaladda Qasa ayaa noqotay mid uu caalamku dayacay, iyadoo hay’adaha xuquuqul insaanka ay ku tilmaameen duqeymaha Israa’iil “mid ka dhan ah qawaaniinta caalamiga ah.” Go'doominta, weerarada isdaba joogga ah, iyo diidmada gargaarka ayaa abuuray xaalad bani’aadantinimo oo aan laga bixin karin haddii aan si degdeg ah loo faragelin.
Ugu dambayn, shacabka Qasa ayaa weli ku jira rajo iyo cabsi isku dhafan. Rajada ah in ay helaan gargaar, xabbad-joojin, iyo nolol caadi ah; iyo cabsida ah in maalmaha dambe ay noqdaan kuwo ka xanuun badan kuwii hore.