Isniin, October 6, 2025 (HOL) — Bulshada deegaanka Ceel Buh ee gobolka Sanaag ayaa Axaddii
isugu timid kulan duco iyo baroor-diiq ah oo loo sameeyay marxuum Caaqil Cumar
Cabdullaahi, oo lagu dilay duqeyntii Mareykanka ee bishii hore.
Caaqil Cumar, oo kamid ahaa nabadoonnada ugu waaweyn ee
gobolka Sanaag, ayaa 13-kii September 2025 lagu dilay deegaanka Jicanyo, oo ku
dhow degmada Ceel Buh, iyadoo Taliska Mareykanka ee Afrika (AFRICOM) uu markii
dambe ku sheegay in duqeyntaasi lagu beegsaday qof ay sheegeen inuu ka mid ahaa
ganacsatada hubka ee kooxda Al-Shabaab.
Si kastaba ha ahaatee, AFRICOM ma aysan shaacin magaca ninka
ay duqeeyeen, balse mas’uuliyiinta deegaanka ayaa sheegay in goobta iyo waqtiga
duqeyntu ay dhacday ay si buuxda ugu beegantahay halka lagu dilay Caaqil Cumar
Cabdullaahi.
Ducada oo ay ka muuqatay murugo, oohin iyo caro isku dhafan,
ayaa ahayd mid bulshada ku mideysay hal cod — baaq cadaalad iyo sharaxaad rasmi
ah oo ku saabsan sababta dilka Caaqilka deegaanka loo gaystay.
Cabdicasiis Maxamuud Cabdisalaan Suldaan Maxamuud Cali Shire
ayaa sheegay in Caaqil Cumar uu ahaa “nabadoonka guud u ee ummadda Soomaaliyeed,
gaar ahaan gobolka Sanaag.”
“Wuxuu ahaa nin nabadda u taagan, oo aan qabiil iyo dano
gaar ah ku koobaneyn. Safarkiisii ugu dambeeyay wuxuu ku jiray dhex-dhexaadinta
goysaska. Waxaan rabnaa inuu helo cadaalad, sida uu xaq ugu leeyahay,” ayuu
raaciyay.
Maxamed Axmed Cali Salaad, guddoomiyaha degmada Ceel Buh,
ayaa sheegay in Caaqilku u dhintay “dil siyaasadeed oo xaq-darro ah.”
“Nabadoon Cumar uma dhiman xisbi, Al-Shabaab ama Daacish.
Wuxuu u dhintay siyaasad qarsoon. Ma ahayn nin hubeysan, waxaana la qaban karay
maadaama uu ahaa nin aan ilaalo wadan haddii uu dambi lahaa. Waxaan rabnaa in
Mareykanka iyo cidda tilmaantay ay si cad u sheegaan sababta ay u dileen,” ayuu
yiri guddoomiyuhu, isagoo codkiisa kor u qaaday.
Mid kamid ah odayaasha dhaqanka gobolka, Kun Laq, ayaa
hoosta ka xariiqay in AFRICOM la hor keeno maxkamad.
“Caaqil Cumar ma ahayn xagjir, mana ahayn nin hub iibin
jiray. Wuxuu ahaa oday bulshada dhexdeeda laga yaqaan oo nabad u taagan. Haddii
uu wax qaldanaa, annagaa ogaan lahaa. Haddaan dambi ku ogaan laheyn, annagaa
hor istaagi laheyn,” ayuu yiri Kun Laq.
Maxamuud Axmed Nuur, oo ka mid ah ehelada marxuumka, ayaa
cod dheer ku sheegay in qoyska iyo bulshada aysan aqbaleyn in magaca odaygooda laga
sumcad dilo: “Caalamka waxaan ka rabnaa cadaalad. Caaqil Cumar wuxuu ahaa nin
Puntland ka tirsan oo nabadda iyo wada-noolaanshaha ka shaqeeya, magaciisana
waxaa lagu xusuustaa wanaag, ee ma ahayn hub.”
Culimada magaalada ayaa dhankooda ku biiray baaqa
cadaaladda. Cali Mahdi Sheekh Axmed Xasan wuxuu yiri: “Gobolkan nabad ayaa lagu
noolyahay, dilka noocan ahna hore looma arkin. Caaqil Cumar wuxuu ahaa nin
dhaqanka hoggaamiya, mana mudnayn in si caynkan ah loo dilo. Cadaalad iyo
caddayn ayaan ka sugaynaa dowladaha ay quseyso.”
Taliyaha ciidanka Daraawiishta Puntland ee goobta joogay,
G/sare Mustafe Saciid, ayaa sheegay in “Caaqilka uusan ahayn argagixiso, mana
jirin habeen lagu raadraacayay.”
“Wuxuu ku dhintay shirqool iyo kibir siyaasadeed. Waxaan
rabnaa Mareykanku inuu noo cadeeyo sababta uu nin nabadoon ah ugu beegsaday
gantaal.”
Haweenka ehelka la ahaa marxuumka ayaa iyaguna dalbaday
cadaalad. Mid kamid ah hooyooyinka waxay tiri: “Wali cadaalad ma hayno. 70 sano
ha joogtee, cadaalad ayaan rabnaa. Mareykanku ha cadeeyo sababta uu Cumar u
dilay.”
Sidoo kale, hooyo kale ayaa kulanka ducada ka tiri “Wuxuu
ahaa nin nabadda iyo diinta u shaqeeya, mana ahayn dambiile. Waxaan ka xunnahay
in ciidanka Mareykanka oo u yimid dalka iney amniga ka shaqeeyaan ay noqdaan
kuwii duqeeyay dadka nabadda jeclaa.”
Mas’uuliyiinta iyo odayaasha deegaanka Ceel Buh ayaa ku
baaqay in hay’adaha caalamiga ah ay si dhab ah u baaraan dhacdadan, si loo
ogaado xaqiiqada ka dambeysa duqeynta lagu dilay Caaqil Cumar Cabdullaahi.
Waxay sheegeen in jawaab cad laga sugayo dowladda Mareykanka, maadaama uu
Caaqilku ahaa qof caan ka ahaa gobolka oo aan ku lug lahayn wax fal argagixiso
ah.